10 کتاب با ارزش درباره پول
اگر با دیدن عنوان این مطلب به مطالعه آن مشتاق شده‌اید، به شما تبریک می‌گویم؛ چراکه جزو کسانی هستید که به چگونگی سپری‌کردن اوقات فراغت خود اهمیت می‌دهید و می‌دانید کتاب چقدر در افزایش دانش و بینش افراد در زمینه‌های مختلف اثر می گذراد. با خواندن کتاب، دریچه‌ای برای تعامل با جهان اطرافمان گشوده می‌شود که علاوه بر افزایش آگاهی و توانایی فکری، نگرش انتقادی ما را در برابر شرایط و اتفاقات اطرافمان بیشتر می‌کند.
با‌این‌حال، اگر به مطالعه علاقه‌مند نیستید، نگران نباشید؛ چراکه جی. کی. رولینگ، نویسنده مشهور و خالق کتاب‌های هری پاتر، در‌این‌باره می‌گوید:
اگر مطالعه‌کردن را دوست ندارید، احتمالاً کتاب خوبی پیدا نکرده‌اید!
به‌همین‌‌دلیل، در این مقاله می خواهیم چند کتاب جذاب و ارزشمند درباره پول و ارزهای دیجیتال را به شما معرفی کنیم تا علاوه بر آشنایی بیشتر با ماهیت پول و روابط میان انسان با امور مالی، به مطالعه کتاب نیز بیشتر مشتاق شوید. از شما دعوت می‌کنیم تا پایان این مطلب که با کمک مقاله‌ای از وب‌سایت کوین‌دسک نوشته شده است، با ما همراه باشد.
بارتلبی نویسنده: داستانی از وال‌استریت
عنوان کتاب: بارتلبی نویسنده: داستانی از وال‌استریت (Bartleby the Scrivener: A Story of Wall Street)
نویسنده: هرمان ملویل (Herman Melville)
سال انتشار: ۱۸۵۰
ترجمه فارسی: دارد
در بعضی منابع، «بارتلبی نویسنده» را اولین رمان کوتاه هستی گرایانه (اگزیستانسیالیستی) می‌دانند؛ چراکه این کتاب دربرابر هرآنچه به وجود و ماهیت انسان ضربه می‌زند و به آن اصالت نمی‌دهد، نگاه انتقادی دارد. اتفاقات رمان حدود سال ۱۸۵۰ در نیویورک اتفاق می‌افتد؛ شهری که از‌نظر اقتصادی و امور مالی شهر معروفی محسوب می‌شود.
بارتلبی که زمانی نه چندان دور کارمندی سخت کوش در شرکتی حقوقی در وال‌استریت بود، ناگهان و بدون هیچ دلیل مشخصی از کارکردن و تمام فعالیت‌های روزمره‌اش دوری می‌کند. بارتلبی با وجود نگرانی جدی کارفرمایش و برخلاف تمام آنچه ظاهراً منطقی به نظر می‌رسد، به ایده کارنکردن پایبند می‌ماند در‌حالی‌که بدهکار است و در زندان به سر می‌برد، براثر گرسنگی زندگی‌اش تمام می شود.
داستان توضیح خاصی درمورد رفتار عجیب و آزاردهنده بارتلبی ارائه نمی‌کند، شاید به این دلیل که نویسنده می‌خواهد او به نمادی نیمه اساطیری برای تمام افرادی تبدیل شود که از پذیرش و اطاعت سر باز می‌زنند. به‌طور خاص، برخی داستان «بارتلبی نویسنده» را انعکاس خشم عمیق هرمان ملویل از امور مالی و بازار می‌دانند.
ملویل که نویسنده رمان معروف دیگری به نام «موبی دیک» است و به‌عنوان یکی از رمان نویسان بزرگ آمریکایی شناخته می‌شود، در زمان حیاتش به موفقیتی دست نیافت. او خیلی زود پس از نگارش رمان «بارتلبی» نویسندگی را کنار گذاشت. آخرین رمان او به نام « مرد اعتمادبه‌نفس » (The Confidence Man) نیز درباره امور مالی و اقتصاد بود.
رمان «بارتلبی نویسنده» که بیشتر با عنوان «بارتلبی مُحرّر» شناخته می‌شود، به‌صورت جداگانه به فارسی ترجمه نشده است؛ اما می‌توانید آن را به‌همراه سه جستار و نقد فلسفی دیگر در کتاب « ترجیح می‌دهم که نه » پیدا کنید.
نارنجی روشن برای کفن
اسم کتاب: نارنجی روشن برای کفن (Bright Orange for the Shroud)
نویسنده: جان دی. مک‌دونالد (John D. McDonald)
سال انتشار: ۱۹۶۵
ترجمه فارسی: ندارد
جان دی. مک‌دونالد را شاید بتوان بهترین نویسنده قرن بیستم در ژانر دلهره (تریلر) دانست. برای آشنایی بیشتر با او، فقط کافی است بدانید که داستان فیلم مشهور و ترسناک « تنگه وحشت » (Cape Fear) با بازی رابرت دنیرو و رابرت میچام اثر اوست و نویسنده معروف آمریکایی کرت ونه‌گات (Kurt Vonnegut) آثار او را گنجی شبیه به مقبره توت‌عنخ‌آمون، یکی از فرعون‌های مصر باستان، دانسته است.
مک‌دونالد در رمان «نارنجی روشن برای کفن» قهرمان بدبین و عبوسی به نام تراویس مک‌گی (Travis McGee) را به تصویر می‌کشد که تلاش می‌کند پول بربادرفته یکی از دوستانش براثر کلاه برداری املاک را پس بگیرد. این اثر ممتاز روایتی بی‌رحمانه و ترکیبی با بدبینی است که در فضایی جنگلی و دور افتاده از شهر اتفاق می‌افتد و پر از وکلای تبهکار و ضرب و شتم های وحشیانه و خودکشی است.
مک‌دونالد نیم‌قرن بعد در سال ۲۰۱۴ در کتاب آپارتمان (Condominium) با داستانی درباره املاک در فلوریدا، باردیگر موضوع کلاه‌برداری‌های مالی و تأثیرات آن را می گوید.
آتش غرور و روشی که اکنون زندگی می‌کنیم
اسم کتاب: آتش غرور (The Bonfire of the Vanities)
نویسنده: تام ولف (Tom Wolfe)
سال انتشار: ۱۹۸۷
ترجمه فارسی: ندارد
اسم کتاب: روشی که اکنون زندگی می‌کنیم (The Way We Live Now)
نویسنده: آنتونی ترولوپ (Anthony Trollope)
سال انتشار: ۱۸۷۵
ترجمه فارسی: ندارد
اگرچه این دو رمان با فاصله‌ای نزدیک به یک قرن از هم نوشته و منتشر شده‌اند، می‌توانیم آن ها را داستان‌های طنز متشابهی درباره ثروت زیادی بدانیم که از سفته بازی در بازار سهام به دست آمده‌اند.
آنتونی ترولوپ رمان خود را با الهام از بحران مالی سال ۱۸۷۳ در لندن نوشت. داستان رمان او درباره سرمایه داری است که با افت و خیز شدید (پامپ و دامپ) سهام شرکت راه‌آهن به موفقیت بزرگی دست پیدا می‌کند و وارد مجلس می‌شود. البته او در پایان همه چیزش را از دست می‌دهد. ترولوپ درباره انگیزه‌ا‌ش برای نوشتن این رمان می‌گوید:
اگر رفتار بدی بتواند باشکوه و جذاب به نظر برسد، دیگر در نظر مردم نفرت‌انگیز نخواهد بود.
درست یک قرن بعد، با داستانی مشابه در رمان « آتش غرور » تام ولف روبه‌رو هستیم. این داستان ماجرای اوج گرفتن و سقوط یکی از معامله‌گران اوراق قرضه به نام شرمن مک‌کوی (Sherman McCoy) را روایت می‌کند. سبک زندگی و ولخرجی‌های مک‌کوی به شکلی است که گویی او در جهان دیگری زندگی می‌کند و با مشکلات اقتصادی مردم آشنایی ندارد؛ اما یک اشتباه باعث می‌شود مک‌کوی در دام دسسه ای گرفتار شود و در‌نهایت، تمام اعتبار و زندگی‌اش را از دست بدهد.
افراد زیادی این رمان را تأثیرگذارترین رمان دهه ۱۹۸۰ می‌دانند؛ زیرا اختلاس در وال‌استریت را نشان می‌دهد، آن هم نه در قالب کلاه‌برداری ساده، بلکه به‌شکل فسادی گسترده سرشار از تبعیض های طبقاتی و نژادپرستانه که دستگاه‌های قضایی و قانونی را هم با خود همراه کرده است.
هیچ کدوم از این دو رمان هنوز به فارسی ترجمه نشده‌اند؛ اما در سال ۱۹۹۰ بر‌اساس رمان آتش غرور، فیلمی به همین نام به کارگردانی برایان دی پالما (Brian De Palma) با بازی تام هنکس و بروس ویلیس و مورگان فریمن ساخته شد که البته برعکس رمان، به موفقیت چندانی دست نیافت.
کاتن به هارلم می‌آید
اسم کتاب: کاتن به هارلم می‌آید (Cotton Comes to Harlem)
نویسنده: چستر هایمز (Chester Himes)
سال انتشار: ۱۹۶۵
ترجمه فارسی: ندارد
این کتاب ماجرایی فضایی کارآگاهی کلاسیک با تِمی تیره دارد. داستان از یک شبکه کلاه‌برداری شروع می‌شود و ربوده‌شدن صندوق عام‌المنفعه‌ای که احتمال می‌رود کلاه‌برداری بوده باشد.
رمان «کاتن» در سال ۱۹۶۵، یعنی اوج مبارزه های سیاه‌پوستان آمریکایی علیه تبعیض نژادی، منتشر شد و جالب است بدانید این داستان نخستین کارآگاهان سیاه‌پوست با نام‌های «گِریو دیگِر جونز» (Grave Digger Jones) و «کافین اِد جانسون» (Coffin Ed Johnson) را در تاریخ داستان نویسی آمریکا به تصویر می‌کشد.
ناگفته نماند بنا به شرایط جامعه آمریکا، این دو کارآگاه سیاه‌پوست شباهتی با بازجویان آرام و باوقار سریال‌های قتل (Homicide) یا شنود (The Wire) ندارند. هر فردی که کوچک‌ترین مشکلی با گریو دیگِر و کافین اِد داشته باشد، هدف برخورد تند و خشن آن ها قرار می‌گیرد.
داستان «کاتن به هارلم می‌آید» پُر از اتفاق های هیجان‌انگیز است و فیلمی که در سال ۱۹۷۰ با کارگردانی اوسی دیویس (Ossie Davis) و بازی رد فاکس (Redd Foxx) از این کتاب ساخته شد، اولین مورد از سری فیلم‌های تجاری با محوریت سیاه‌پوستان در دهه ۱۹۷۰ بود که در مرکز توجه قرار گرفت.
برج و جهان‌شهر
اسم کتاب: برج (High Rise)
نویسنده: جِی. جی. بالارد (J.G. Ballard)
سال انتشار: ۱۹۷۵
ترجمه فارسی: دارد
اسم کتاب: جهان‌شهر (Cosmopolis)
نویسنده: دان دلیلو (Don DeLillo)
سال انتشار: ۲۰۰۳
ترجمه فارسی: دارد
دو رمان دیگر که از لحاظ دیدگاه و داستان شبیه هم نوشته شده‌اند، برج و جهان شهر هستند. هر دو داستان روایتگر نوعی از بیگانگی است که در رأس هرم سرمایه‌داری کمین کرده است.
در رمان «برج»، رمان‌نویس بریتانیایی جِی. جی. بالارد برج گران قیمت مسکونی را با فناوری های پیشرفته و ساکنانش به تصویر می‌کشد. این برج به شکلی طراحی شده است که بتواند به‌طور مستقل تمام نیازهای ساکنان را رفع و ارتباط آن‌ها را با جهان پیرامون قطع کند. با‌این‌حال در ادامه داستان و پس از تقسیم برج به بالانشین‌ها و پایین‌نشین‌ها، تمام نوآوری‌ها و امکانات عجیب برج به طور وحشیانه‌ای به‌دست ساکنان آن نابود می‌شود و جدال طبقاتی درخشش و کمال این برج را از بین می‌برد.
در اثر دان دلیلو هم با بیگانگی مشابهی در زندگی میلیاردر سرمایه‌داری به نام اریک پکر (Eric Packer) روبه‌رو هستیم. یک روز پکر سوار لیموزین خود می‌شود تا به آرایشگاه برود؛ اما در خیابان با شورشی سیاسی مواجه می‌شود که در سرتاسر منتهن در جریان است. داستان فقط در طول یک روز عجیب و پرحادثه روایت می‌شود و تمام مدت با شخصیتی همراهیم که از لیموزینش پیاده نمی‌شود و درگیر دیالوگی فلسفی و درونی است. او آشوب جامعه سرمایه‌داری و فروپاشی‌ای را می بیند که اندوخته او در وال‌استریت را هم با خود به عقب می‌برد.
دلیلو در این اثر به‌طور باورنکردنی توانسته است اتفاقات چند سال بعد وال‌استریت را به درستی پیش‌بینی کند و آن را به تصویر بکشد.
جی‌آر
اسم کتاب: جی‌آر (JR)
نویسنده: ویلیام گدیس (William Gaddis)
سال انتشار: ۱۹۷۵
ترجمه فارسی: ندارد
اگرچه سبک تجربی نویسندگی ویلیام گدیس باعث شده است خواندن کتاب جی‌آر در اغاز کتاب دشوار به نظر برسد، این برنده «جایزه ملی کتاب» آمریکا در‌عمل از طنزی خاص در کتابش استفاده می‌کند. شخصیت جی‌آر که نام کتاب از او الهام گرفته شده، پسری ۱۱ ساله است که با پنهان‌کردن هویتش، به عنوان معامله‌گر سهام شرکت‌های کوچک، کسب‌وکاری برای خود دست‌وپا می‌کند و به زودی تبدیل به میلیونر می‌شود.
اگرچه امروز کودکی شبیه به جی‌آر احتمالاً باید به عنوان نابغه‌ای تمام‌عیار تحسین و ستایش شود، هدف گدیس از ساخت این شخصیت مسخره‌کردن اشتیاق دیوانه وار و وسواس فکری مردم درباره امور مالی و بازار سهام است؛ موضوعی که هر روزه در حال افزایش است و اکنون حتی دامن کودکانی را هم گرفته که در کوچه و خیابان مشغول بازی هستند.
بعضی حدس می‌زنند که شخصیت به اصطلاح نابغه جی‌آر الهام بخش شخصیتی با نام جی. آر. ایوینگ (J. R. Ewing) در سریال تلویزیونی «دالاس» (Dallas) است. این سریال کمدی در ۱۴ فصل از سال ۱۹۷۸ تا ۱۹۹۱ از شبکه سی‌بی‌اس آمریکا پخش می‌شدو روایتگر ماجراهای رئیس سرکش شرکت خصوصی نفتی و خانواده مرفه و ثروتمندش در تگزاس بود. سریال « دالاس » هم طنزی انتقادی درباره وضع اقتصادی در دهه ۱۹۸۰ داشت.
لاتاری خورشیدی
اسم کتاب: لاتاری خورشیدی (The Solar Lottery)
نویسنده: فیلیپ کِی. دیک (Philip K. Dick)
سال انتشار: ۱۹۵۵
ترجمه فارسی: ندارد
اثر تخیلی «لاتاری خورشیدی» درباره حکومت ارتشی و سلطه‌گر است که با رگه هایی از آشفتگی و توهم درهم است و در سیاره‌ای عجیب و آخرالزمانی اتفاق می‌افتد.
اتفاقات در این دنیای خیالی برمبنای منطق شانس و نظریه بازی رخ می‌دهند؛ تا جایی که رهبران این جهان و قاتلان تعیین‌شده آنان با استفاده از قرعه‌کشی انتخاب می‌شوند. رهبران در این جهان باتوجه به مقاومتی که دربرابر تهدید جانشان نشان می‌دهند، می‌توانند مردم را وادار به احترام کنند و عمر حکومتشان را افزایش دهند.
«لاتاری خورشیدی» حاوی بسیاری از مضمونهایی است که فیلیپ دیک در کتاب‌های انقلابی بعدی خود به کار می‌گیرد. این نویسنده رمان‌های علمی‌تخیلی در داستان هایش پرسش هایی اجتماعی و فلسفی درباره ماهیت و ادراک و هویت انسان مطرح و از بسیاری از مباحث بنیادین جوامع نقد می‌کند.
پول حیوانات
اسم کتاب: پول حیوانات (Animal Money)
نویسنده: مایکل سیسکو (Michael Cisco)
سال انتشار: ۲۰۱۵
ترجمه فارسی: ندارد
خلاصه کردن یا توضیح دادن کتاب سورئال و عجیب «پول حیوانات» تقریباً نا ممکن است! داستان با ملاقات پنج استاد اقتصاد در هتلِ کنفرانسی شروع می‌شود که قرار بود در آن شرکت کنند. هیچ‌کدام از این اقتصاد دانان به دلیل مصدومیت هایی که برایشان اتفاق داده است و خواننده نیز دلایل آن‌ها را نمی‌داند، در کنفرانس نمی‌توانند شرکت کنند و همین اتفاق زمینه ساز ملاقات آن ها با یکدیگر می‌شود.
این پنج استاد اقتصاد در گفت‌وگوهایی، به ایده سنت شکنانه و سورئال پول حیوانات می‌رسند و تلاش می‌کنند این پول را بسازند؛ اما هرچه داستان پیش می‌رود، فضای وهم‌آلود آن با توهم توطئه این استادان انبوه تر می‌شود؛ تا جایی که یکی از این پنج نفر به‌طور مرموزی به قتل می رسد.
با این حال حتی تا پایان داستان، خواننده به مفهوم مشخصی درباره « پول حیوانات » دست پیدا نمی‌کند. آیا منظور پولی است که از حیوانات ساخته شده است یا پولی که حیوانات استفاده می‌کنند؟ نکته جالب این است که حتی خود این شخصیت‌ها هم نمی‌توانند در گفت‌وگوهای عجیب و رفتارهای شتاب زده خود تعبیر درستی از این مفهوم داشته باشند.
این کتاب تازه را می‌توانیم انتقادی از خودپسندی دانشگاهیان و ناکارآمدی بانکداری جدید بدانیم. درواقع، « پول حیوانات » به‌طور مستقیم و جدی از اسرار عمیق اقتصاد و امور مالی در جامعه بشری نقد می‌کند.
جمع‌بندی
در این مقاله، با ۱۰ رمان با مضامین اصلی پول، اقتصاد، امور مالی و واسطه مبادله آشنا شدیم. بعضی از این کتاب‌ها در کمتر از ۱۰۰ سال گذشته نوشته شده‌اند و به طور مستقیم زیربنای اقتصاد سنتی را به چالش می‌کشند؛ اقتصادی که با وجود مزایا، با مشکلات جدی روبه‌روست. کتاب‌های معرفی شده در این مقاله در چشم اندازی فلسفی و وسیع با مطرح‌کردن مسئله هویت انسانی در روایت خود، خواننده را با دیدی عمیق‌تر با تأثیر پول بر جامعه بشری آشنا می‌کنند.
با وجود این، تعداد کتاب هایی که راویِ داستان‌هایی با محوریت پول و اقتصاد هستند، بسیار بیش از این کتاب هاست. تعطیلات تابستانی باقی مانده می‌تواند فرصت مناسبی برای سرگرم‌شدن و در‌عین‌حال، گسترش ذهن با مطالعه کتاب‌های خواندنی باشد. از شما دعوت می‌کنیم تا اگر رمان یا داستان کوتاه دیگری با مضمون پول و اقتصاد و امور مالی خوانده‌اید که ارزش خواندن و پیشنهاد دادن دارد، آن را با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید.
