تاریخچه بورس
در طول تاریخ تمدن، همواره بازرگانان به دنبال آن بودند تا ضرر و زیان های احتمالی ناشی از تجارت خود را کاهش دهند. در این زمینه، شراکت راه مناسبی بود که می توانست ریسک کسب و کار آنها را کاهش دهد چون با شریک شدن چند فرد در یک کسب و کار، سود و زیان های احتمالی آن کسب و کار بین شرکا تقسیم می شد. این تجربه، بتدریج به تشکیل شرکت های سهامی منجر شد. در این شرکت ها، هر یک از شرکا به نسبت سهمش در شرکت، در منافع یا ضررهای احتمالی شرکت هم سهیم می شد.
ولی واژه بورس هم مانند دیگر واژه های اقتصادی، دارای پیشینه ای تاریخی است. برای مثال واژه بانک از آنجا پدید آمده بود که در اروپا افراد برای انجام مبادلات پولی خود روی نیمکت های میدان های قدیمی می نشستند و پول خود را مبادله می کردند. از آنجا که لغت «بنک» در زبان ایتالیایی به معنی نیمکت است بعدها مراکزی که وظیفه انجام مبادله های پولی را به عهده گرفتند به بانک معروف شدند.
قرن پانزدهم میلادی
به عقیده اغلب پژوهشگران، تاریخچه پیدایش واژه بورس به قرن پانزدهم میلادی باز می گردد. در آن زمان، بازرگانان و کسبه شهری به نام بروخه در شمال غربی بلژیک، در میدانی به نام «تر بورس» و در مقابل خانه بزرگ زاده ای به نام واندر بورس جمع می شدند و خرید و فروش می کردند. از آن تاریخ به بعد، مکان هایی که مردم در آنجا خرید و فروش می کردند، به بورس معروف شدند. در عین حال برخی پژوهشگران دیگر هم معتقدند اولین بورس اوراق بهادار در سال 1460 میلادی در شهر آنورس در شمال بلژیک کلید خورده است.
شش قرن پیش، مکان های بورس از ظوابط و نظم خاصی برخوردار نبودند و هرکس می توانست در آنجا به فعالیت بپردازد، اما به مرور زمان و رفته رفته، نظم و انظباط خاصی در این مکان ها حاکم شد، طوری که پس از مدتی، فقط صراف ها، بازرگانان و دلالان اجازه خرید و فروش در این مکان ها را پیدا کردند. در گذر زمان، تالارهای مسقف بورس شکل گرفت و بازرگانان که تا پیش از آن، در هوای آزاد خرید و فروش می کردند برای معامله به این تالارها رفتند.
اولین بورس رسمی جهان
با این توصیف نخستین بورس اوراق بهادار جهان در اوایل قرن هفدهم میلادی در شهر آمستردام هلند تشکیل شد و کمپانی هند شرقی، اولین شرکتی بود که سهام خود را در آن عرضه کرد.
مدتی بعد از تشکیل این بورس، اولین نشانه های «حباب قیمتی» تاریخ، در همین بورس پدیدار شد. به طوری که ارزش سهام را تحت تاثیر قرار داد و قیمت سهام به حد انفجار رسید به طوری که قیمت سهام شرکت به 1200 درصد نرخ اولیه آن افزایش یافت. فعالیت های مرتبط با بورس در لندن هم از اوایل قرن هجدهم میلادی و در قهوه خانه ها شروع شد. این فعالیت ها در سال 1773 و با خرید ساختمان مستقل از سوی معامله گران وارد فصل جدیدی شد و سرانجام سوم مارس سال 1801، بورس لندن فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.
بورس نیویورک هم به عنوان سومین بورس بزرگ در تاریخ، فعالیت خود را در هفدهم می 1792، با امضای قرار داد موسوم به «پیمان درخت نارون» آغاز کرد و در هشتم مارس 1817 با تنظیم اساسنامه، رسما شروع به کار کرد.
با شروع فعالیت بورس های بزرگ جهان، بتدریج دیگر کشورها نیز دارای بورس شدند تا آنجا که امروز کمتر کشوری است که صاحب بورس اوراق بهادار نباشد.
